Ψυχοστασία

    Ο όρος «Ψυχοστασία» (<ψυχή + ἵστημι) στην αρχαία ελληνική μυθολογία, αναφέρεται στη ζύγιση της ψυχής ενός ατόμου πριν το θάνατό του, πάνω σε μια ζυγαριά (αρχ. «πλάστιγξ»). 


    Τόσο στη μυθολογία, όσο και στην ποίηση και στην αγγειογραφία, ο Δίας είναι αυτός που ζυγίζει τις μοίρες των ανθρώπων και αποφασίζει για την κατάληξη τους.
    Στην ραψωδία Χ της Ιλιάδας, περιγράφεται η σκηνή της ζύγισης της «κήρος» των δύο εχθρών, Αχιλλέα και Έκτορα. Η ζυγαριά ρέπει προς την πλευρά του Έκτορα, καταδικάζοντας τον έτσι σε θάνατο:


«[...]ἀλλ᾽ ὅτε δὴ τὸ τέταρτον ἐπὶ κρουνοὺς ἀφίκοντο,
καὶ τότε δὴ χρύσεια πατὴρ ἐτίταινε τάλαντα,
ἐν δ᾽ ἐτίθει δύο κῆρε τανηλεγέος θανάτοιο,         210
τὴν μὲν Ἀχιλλῆος, τὴν δ᾽ Ἕκτορος ἱπποδάμοιο,
ἕλκε δὲ μέσσα λαβών· ῥέπε δ᾽ Ἕκτορος αἴσιμον ἦμαρ, 
ᾤχετο δ᾽ εἰς Ἀΐδαο, λίπεν δέ ἑ Φοῖβος Ἀπόλλων[...] 

Αλλ’ όταν τέταρτην φοράν εις τες πηγές εφθάσαν
τότ’ έστησε τ’ ολόχρυσο στατέρι του ο πατέρας
και δυο μοίρες έβαλε του τεντωτού θανάτου,
μοίραν εδώ του Έκτορος κι εκεί του Αχιλλέως.

Το σήκωσε και έγυρε του Έκτορος η μοίρα
ως εις τον Άδην, κι έφυγεν από σιμά του ο Φοίβος.

(Ιλιάδα, ραψωδία Χ, στίχοι 208-213)

    Με παρόμοιο τρόπο, ο Δίας επεμβαίνει και στη μάχη του Αχιλλέα με τον Μέμνονα ( γιος της Ηούς και του Τιθωνού, ο οποίος αναφέρεται στη «Μικρή Ιλιάδα» και στο επικό ποίημα «Αιθιοπίς»). Η θεά Θέτις και η Ηώς παρακαλούν το Δία να παρέμβει στη μάχη του Αχιλλέα με τον Μέμνονα. Ο Δίας, ζυγίζει τις μοίρες των δύο ηρώων, όμως η μοίρα του Μέμνονα καταλήγει να είναι περισσότερο βαριά, δηλώνοντας το θάνατό του από τον Αχιλλέα.

                                       Ο Δίας ζυγίζει τη μοίρα των δύο ηρώων.Ψυχοστασία.Ραψωδία Χ

«Ζυγαριές ψυχής» των Μυκηνών, 16ου αι. π.Χ

Σύνταξη/επιμέλεια κειμένου: Πανουτσακοπούλου Ειρήνη

Facebook Page