Άπαντα Ησιόδου

Τα Άπαντα του Ησιόδου σε μετάφραση του Πάικου Νικολαϊδη - Ασιλάνη, σε ηλεκτρονική μορφή:


http://lyk-lechain.ilei.sch.gr/lyklec/stuff/ancient/hsio001.pdf


Facebook Page

Αριστοφάνης

   Ο μεγάλος αρχαίος Έλληνας κωμικός, Αριστοφάνης, γεννήθηκε το 446 π.Χ. στην Αθήνα και απεβίωσε το 386 π.Χ. Πατέρας του ήταν ο Φίλιππος, γνήσιος Αθηναίος από το δήμο των Κυδαθηναίων.

   Ο Αριστοφάνης μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου και ασχολήθηκε με την σατιρική ποίηση. Συνήθης στόχος του ήταν ο δημαγωγός Κλέων, ο οποίος το 427 κατήγγειλε έγγραφα πως ο Αριστοφάνης είναι ξένος και όχι γνήσιος Αθηναίος. Την κατηγορία αυτή την βάσισε στην εκδοχή που θέλει τον Αριστοφάνη να έχει γεννηθεί στην Αίγινα και να μετήλθε αργότερα στην Αθήνα.

    Για τον Αριστοφάνη το ιδανικό πολίτευμα δεν ήταν η δημοκρατία, την οποία συχνά ειρωνευόταν και προσπαθούσε να υποσκάπτει. Πέρα από τον Κλέωνα, το «πολιτικό τέρας» όπως συνήθιζε να τον αποκαλεί, διακωμωδούσε και τους σοφιστές. Από το στόχαστρό του δεν ξέφυγαν ο Σωκράτης και ο Ευριπίδης, των οποίων τις ιδέες τις αντιμετώπιζε ως σοφιστικές. Παρόλα αυτά, ο Κρατίνος παρατήρησε πως, εν τέλει, το ύφος του Αριστοφάνη επηρεάστηκε από τον Ευριπίδη και ονόμασε αυτή την επιρροή «ευριπιδαριστοφανίζειν».

   Η επίδραση αυτή συνίσταται στο γεγονός ότι οι χαρακτήρες του κωμικού ποιητή πολλές φορές μιλάνε τόσο σοβαρά, που πλησιάζουν την τραγωδία, συνυφαίνοντας τον σοβαρό με τον κωμικό λόγο.

   Οι κωμωδίες του, άλλωστε, είχαν έντονο πολιτικό χαρακτήρα, ενώ κυρίαρχο ήταν το στοιχείο της βωμολοχίας και της καυστικότητας.

   Αν και ο Αριστοφάνης προκαλούσε με την σάτιρά του, φαίνεται πως οι Αθηναίοι έτρεφαν ιδιαίτερη συμπάθεια προς αυτόν. Σε θεατρικούς διαγωνισμούς έλαβε 10 φορές την πρώτη θέση, ενώ έγραψε πάνω από 46 κωμωδίες (αναφέρονται 40 τίτλοι).

   Από αυτές, σώζονται 11 ακέραιες κωμωδίες, και 924 αποσπάσματα.

Αχαρνής (425 π.Χ.)
Ιππείς (424 π.Χ.)
Νεφέλες (423 π.Χ.)
Σφήκες (422 π.Χ.)
Ειρήνη (421 π.Χ.)
Όρνιθες (414 π.Χ.)
Λυσιστράτη (411 π.Χ.)
Θεσμοφοριάζουσες (411 π.Χ.)
Βάτραχοι (405 π.Χ.)
Εκκλησιάζουσες  (392 π.Χ.)
Πλούτος (388 π.Χ.)

Αποσπάσματα κωμωδιών:

Δαιταλείς (427 π.Χ.)
Βαβυλώνιοι (426 π.Χ.)
Γεωργοί (424 π.Χ.)
Ολκάδες (423 π.Χ.)
Προάγων (422 π.Χ.)
Αμφιάραος (414 π.Χ.)
Πλούτος α' (408 π.Χ.)
Γηρυτάδης (407 π.Χ.)
Κώκαλος (387 π.Χ.)
Αιολοσίκων β' (386 π.Χ.)

Μη σωζόμενες κωμωδίες:

Αιολοσίκων α'

Ανάγυρος
Ταγηνισταί
Δαίδαλος
Δαναίδες
Κένταυρος
Ήρωες
Λήμνιαι
Γήρας
Ειρήνη β' 

Φοίνισσαι
Πολύιδος
Ώραι
Πελαργοί
Ίελμησσείς 

Τριφάλης

Σκηνάς Καταλαμβάνουσαι 

    Στο έργο «Εκκλησιάζουσες» (στίχοι 1169-1175) συναντάται η μεγαλύτερη λέξη της ελληνικής (λοπαδοτεμαχοσελαχογαλεοκρανιολειψανοδριμυποτριμματοσιλφιολιπαρομελιτοκατακεχυμενοκιχλεπικοσσυφοφαττοπεριστεραλεκτρυονοπτοπιφαλλιδοκιγκλοπελειολαγῳοσιραιοβαφητραγανοπτερύγων), με την οποία περιγράφεται μια μαγειρική συνταγή.

   Το Liddell & Scott μεταφράζει τη λέξη σε «πιάτο αποτελούμενο από κάθε είδος εκλεκτών προϊόντων, ψαριών, κρεάτων, πουλερικών και σαλτσών».

Ο Αριστοφάνης είναι αναμφισβήτητα ένας από τους τρεις σημαντικότερους εκπροσώπους της αρχαίας κωμωδίας, δίπλα στον Εύπολι και τον Κρατίνο.

Σύνταξη/επιμέλεια κειμένου: Πανουτσακοπούλου Ειρήνη

Facebook Page

Γενεαλογικοί Πίνακες: ΔΥΝΑΣΤΕΙΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ (Μέρος Α')

 
                                  Δυναστεία Κωνσταντίνου (324-363)

Κωνσταντίνος ο Χλωρός

|

________________________________________________

                                       /                                                                                                                 \

                                 Κωνσταντίνος Α’ ο Μέγας (324-337),                              Ιούλιος Κωνστάντιος

                /                    |                                 |                                       \                   /            \                           

Κων/νος ο Β’, Κωνστάντιος (337-361), Κώνστας Α’ (337-350), Ελένη+ Ιουλιανός , Γάλλος
                                                                                                (361-363),   (354)

      

Ενδιάμεσες βασιλείες: Ιοβιανός (363-364), Ουάλης (364-378)

Δυναστεία του Θεοδοσίου (379-457)

Θεοδόσιος Α’ (379-395)

|

____________________________________

                            |                                                                       |

                     Ευδοξία + Αρκάδιος (395-408),                    Ονώριος (395-423)

                                    |                                   

              ____________________________________

              |                                                                       |

Μαρκιανός (450-457) + Πουλχερία (453),         Θεοδόσιος Β’ (408-450) + Ευδοκία (Αθηναϊς)

                                     Δυναστεία του Λέοντα (457-518)

Λέων Α’ (457-474)

|

Ζήνων(474-491) + Αριάδνη + Αναστάσιος (491-518)

                                                   \                  /

                                                    Λέων Β’ (474)

                           

                          Δυναστεία του Ιουστινιανού (518-602)

                                                     |

_____________________________________________________________

|                                                                                                                         |

Ευφημία + Ιουστίνος Α’ (518-527)                                             Βιγιλαντία + Σαββάτιος

                                                                                                                          |

                       ________________________________________________________

                       |                                                                                                             |

      Dulcissimus +  Βιγιλαντία,     Ιουστινιανός ο Μέγας (527-565)+Θεοδώρα (527-548)

                       |

 Ιουστίνος Β’ + Σοφία

               (565-578)

                       |

 Τιβέριος Β’ (θετός) (578-582)

                       |

Κωνσταντίνα + Μαυρίκιος (582-602)

Εκτός Δυναστείας: Φωκάς (602-610)

                                  Δυναστεία του Ηρακλείου (610-711)

                                          Ηράκλειος (610-641)

                                                      |

                       __________________________________

                       |                                                                   |

Κωνσταντίνος Γ’ (641)                                       Ηρακλεώνας (641)

                       |

Κώνστας Β’ (641-668)

                       |

Κωνσταντίνος Δ’ ο Πωγωνάτος (668-685)

                       |

Ιουστινιανός Β’ ο Ρινότμητος (685-695 & 705-711)

Εκτός Δυναστείας:  Λεόντιος (695-698), Τιβέριος (698-705), 
                               Φιλιππικός Βαρδάνης (711-713), Αναστάσιος Β’ (713-716),
                               Θεοδόσιος Γ’ (716-717)

                                        Δυναστεία των Ισαύρων (717-802)

                                         Λέων Γ’ (717-741)

                                                           |

                              ______________________________________

                              |                                                                           |

            Αρτάβασδος + Άννα                    Κωνσταντίνος Ε’ ο Κωπρόνυμος (741-775)

                                                               |

                         Ειρήνη (797-802) + Λέων Δ’ ο Χάζαρος (775-780)

                                                                    |

                                                    Κωνσταντίνος ΣΤ’ (780-797)



 Εκτός Δυναστείας: 
                                              Νικηφόρος Α' (802-811)
                                                               |
                                _____________________________________
                                |                                                                        |
             Μιχαήλ Α' ο Ραγκαβές (811-813) + Προκοπία   , Σταυράκιος (811)




Εκτός Δυναστείας: Λέων Ε' ο Αρμένιος (813-820)





Σύνταξη: Πανουτσακοπούλου Ειρήνη


Facebook Page

Nomen est omen.

Αγαθοκλής (αγαθός+κλέος) ο έχων καλή φήμη.

   Αγαθοκλής (Λυσιμάχου): γιος και διάδοχος του Λυσίμαχου, βασιλιά της Θράκης, της Μακεδονίας και μέρους της Μικράς Ασίας.

   Αγαθοκλής (σοφιστής): δάσκαλος του Δάμωνος.

   Αγαθοκλής: τύραννος των Συρακουσών από 317 π.Χ. και βασιλιάς από το 304 π.Χ.

   Αγαθοκλής της Βακτρίας: Έλληνας βασιλιάς της Ινδίας από το 167 π.Χ. μέχρι το 165 π.Χ.




Αγησίλαος ( άγω+λαός) ο ικανός ηγέτης.

   Αγησίλαος Α΄: βασιλιάς της Σπάρτης μεταξύ 920 π.Χ. - 877 π.Χ.

   Αγησίλαος Β΄: βασιλιάς και ναύαρχος της Σπάρτης μεταξύ 444 π.Χ. - 361 π.Χ.




Αθηναγόρας (Αθήναι+αγορά) ο σοφός αγορητής.

   Αθηναγόρας ο Εφέσιος: Τύραννος Εφέσου τον 6ο π.Χ. αιώνα.

   Αθηναγόρας ο Αθηναίος: Χριστιανός Φιλόσοφος του 2ου αιώνα, σύγχρονος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου.




Αθηνόδωρος (Αθηνά+δώρο) δώρο της Αθηνάς, ο σοφός.

   Επίσκοπος Αθηνόδωρος: επίσκοπος Βυζαντίου την περίοδο 144 – 148.

   Αθηνόδωρος ο Σάνδωνος ή Αθηνόδωρος Κανανίτης: 74 π.Χ. – 7 μ.Χ., στωικός φιλόσοφος.

   Αθηνόδωρος ο Σολεύς (3ος αιώνας π.Χ.): αδελφός του ποιητή Αράτου, στωικός φιλόσοφος.

   Αθηνόδωρος ο Ερετριεύς: ιστοριογράφος




Αλέξανδρος (αλέξω: απομακρύνω+ανήρ) ο απωθών τους άντρες, ο ανδρείος.

    Αλέξανδρος της Τροίας (δεύτερο όνομα του Πάρη)

    Αλέξανδρος Α΄ της Μακεδονίας: Ο Φιλέλληνας, γιος του Αμύντα Α΄.

    Αλέξανδρος Β΄ της Μακεδονίας: Γιος του Αμύντα Γ΄.

    Αλέξανδρος Γ΄ ο Μέγας: Ο Κοσμοκράτωρ.

    Αλέξανδρος Δ΄ της Μακεδονίας: Ο γιος του Μ. Αλεξάνδρου.

    Αλέξανδρος Ε΄ της Μακεδονίας: Γιος του Κάσσανδρου.

    Αλέξανδρος: γιος του Δημητρίου του Πολιορκητή.

    Αλέξανδρος του Περσέως: 3ος γιος του τελευταίου Βασιλιά της Μακεδονίας.

    Αλέξανδρος: μέλος της Δυναστείας των Πτολεμαίων, γιος του Πτολεμαίου Γ΄.

    Αλέξανδρος Ήλιος: μέλος της Δυναστείας των Πτολεμαίων, γιος της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντωνίου.

    Αλέξανδρος της Εύβοιας: Γιος του Κρατερού, Βασιλεύς της Εύβοιας.

    Αλέξανδρος Α΄ της Ηπείρου

    Αλέξανδρος Β΄ της Ηπείρου

    Αλέξανδρος του Βυζαντίου: Αυτοκράτωρ του Βυζαντίου.

    Αλέξανδρος ο Ίππαρχος: Αρχηγός του ιππικού του Αντιγόνου στη μάχη της Σελλασίας.

    Αλέξανδρος της Περσίας: Σατράπης της Περσίας

    Αλέξανδρος ο Δαμασκηνός: Περιπατητής φιλόσοφος.

    Αλέξανδρος ο Εφέσιος και επικαλούμενος "Λύχνος": ρήτορας.




Αλκιβιάδης (αλκή+βία) ο τολμηρότατος.

    Αλκιβιάδης Κλεινίου Αθηναίος (450 π.Χ. - 404 π.Χ.): Αθηναίος πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός. Το τελευταίο γνωστό μέλος της αριστοκρατικής οικογένειας των Αλκμεωνίδων. Γιος του Κλεινίου, από τον δήμο του Σκαμβωνίδη.




Αριστογένης (άριστος+γένος) ο ευγενής.

    Αριστογένης: Ένας από τους οκτώ στρατηγούς κατά τη Ναυμαχία των Αργινουσών (406 π.Χ.).




Αριστοκλής (άριστος+κλέος) ο έχων άριστη δόξα.

    Αριστοκλής: Το πρώτο όνομα του αρχαίου Έλληνα φιλόσοφου Πλάτωνα.



Αριστομένης (άριστος+μένος) ο ανδρειότατος.

     Αριστομένης: αρχηγός και ήρωας των Μεσσηνίων κατά το Β’ Μεσσηνιακό Πόλεμο (685-668 π.Χ.).

     Αριστομένης: κωμικός ποιητής της κλασικής Αθήνας.

     Αριστομένης: υπουργός και αντιβασιλεύς του Πτολεμαίου Ε' του Επιφανούς.




Δημοσθένης (δήμος+σθένος) η δύναμη του λαού.

     Δημοσθένης (384 π.Χ - 322 π.Χ): ρήτορας που αναδείχθηκε πολιτικός και στρατηγός της αρχαίας Αθήνας. Γιός του Δημοσθένη από τον δήμο Παιανίας.


     Δημοσθένης (457-413 π.Χ.): στρατηγός των Αθηναίων, από τους διαπρεπέστερους του Πελοποννησιακού Πολέμου. Έλαβε μέρος στην Εκστρατεία στη Σικελία όπου ηττήθηκε από τους Συρακουσίους και θανατώθηκε μαζί με τον Νικία.




Διογένης (Ζευς+γένος) ο Θεογένητος.

     Διογένης ο αποκαλούμενος «Κυνικός» ή Διογένης ο Σινωπεύς (αρχ. Διογένης Σινωπεύς): αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της Κυνικής Φιλοσοφίας.

     Διογένης ο Απολλωνιάτης: φυσικός φιλόσοφος.

     Διογένης ο Λαέρτιος: ιστοριογράφος της αρχαίας φιλοσοφίας

     Διογένης ο Οινοανδεύς ή Διογένης ο Λυκίος: επικούρειος φιλόσοφος του 2ου αιώνα μ.Χ.

     Διογένης ο Πτολεμαιεύς: στωικός φιλόσοφος.

     Διογένης ο Ρόδιος: γραμματικός, δάσκαλος.

     Διογένης ο Ρωμαίος: κυνικός φιλόσοφος.

     Διογένης ο Σελεύκιος ή Διογένης ο Βαβυλώνιος: στωικός φιλόσοφος.

     Διογένης ο Ταρσεύς: Επικούρειος φιλόσοφος.

     Διογένης(Τραγικός): τραγικός ποιητής της κλασσικής Αθήνας.




Διομήδης (Διός+μέδων:άρχων) ο άρχων με θεία δύναμη.

     Διομήδης: βασιλιάς των Βιστόνων της Θράκης. Ένας εκ των Επιγόνων, των υιών των βασιλιάδων που έπεσαν στον πόλεμο των Επτά επί Θήβας.




Επαμεινώνδας (επί+άμεινον) ο προοδευτικός.

     Επαμεινώνδας (418 π.Χ. - 4 Ιουλίου 362 π.Χ.): Θηβαίος στρατηγός και πολιτικός του 4ου αιώνα π.Χ.




Ετεοκλής (ετεός: αληθής+κλέος) ο έχων αληθινή δόξα.

     Ετεοκλής: γιος του Οιδίποδα και της Ιοκάστης, πατέρας του Λαοδάμαντα και βασιλιάς της Θήβας.




Ευαγόρας (ευ+αγορεύω) ο καλός ομιλητής.

     Ευαγόρας: Έλληνας βασιλιάς της αρχαίας Σαλαμίνας στην Κύπρο από το 410 π.Χ έως το 374 π.Χ.

     Ευαγόρας Β΄: Έλληνας βασιλιάς της αρχαίας Σαλαμίνας στην Κύπρο από το 360 π.Χ. έως το 351 π.Χ..




Ευρυβιάδης (ευρύς+βία) ο πολύ αυταρχικός.

    Ευρυβιάδης (5ος αι. π.Χ): ναύαρχος των Σπαρτιατών, γιος του Ευρυκλείδους.




Ευρυσθένης (ευρύς+σθένος) ο καρτερικότατος.

     Ευρυσθένης: βασιλιάς της αρχαίας Σπάρτης. Χρονικά κατατάσσεται στον 12ο αι. π.Χ., ενώ η γέννησή του χρονολογείται το 1104 π.Χ.





Θεμιστοκλής (θέμις+κλέος) ο ένδοξος υπερασπιστής του δικαίου.

    Θεμιστοκλής του Νεοκλέους ο Φρεάριος (527 π.Χ. - 459 π.Χ.): αρχαίος Έλληνας πολιτικός και στρατηγός. Υπήρξε αρχηγός της δημοκρατικής παράταξης στην κλασική Αθήνα, έλαβε μέρος στη Μάχη του Μαραθώνα το 490 π.Χ. και στη Ναυμαχία του Αρτεμισίου το 480 π.Χ..





Θουκυδίδης (Θεού+κύδος:δόξα) ο δοξάζων τον θεό.

    Θουκυδίδης του Ολόρου ο Αλιμούσιος (πιθ.455-399 π.Χ.): αρχαίος Έλληνας ιστορικός, γνωστός για τη συγγραφή της Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου.




Θρασύβουλος (θρασύς+βουλεύομαι) ο τολμηρά σκεπτόμενος.

     Θρασύβουλος (μέσα 5ου αιώνα π.Χ. - 388 π.Χ.): Αθηναίος στρατηγός και ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης. Το 411 π.Χ., όταν έλαβε χώρα πραξικόπημα των ολιγαρχικών στην Αθήνα, εξελέγη στη Σάμο στρατηγός.

    Θρασύβουλος: τύραννος της Μιλήτου κατά τον 7ο αιώνα π.Χ.

    Θρασύβουλος: τύραννος της πόλης των Συρακουσών (466 - 465 π.Χ.)




Ιάσων (ίασις:θεραπεία) ο θεραπευτής.

    Ιάσονας (Ιάσων): ο ήρωας που ηγήθηκε της Αργοναυτικής Εκστρατείας.

    Ιάσων του Μενεκράτους: βιογράφος και ιστορικός του 1ου αι. π.Χ.

    Ιάσων ο Αργείος: γραμματικός και ιστορικός του 2ου αι. π.Χ.

    Ιάσων ο Φεραίος: τύραννος των Φερών του 4ου αι. π.Χ.

    Ιάσων ο Αθηναίος: γλύπτης του 2ου αι. π.Χ.




Ίων (ίον: άνθος) ο μενεξεδένιος.

     Ίωνας: μυθικός γενάρχης των Ιώνων.

     Ίων ο Χίος: τραγικός ποιητής, ιστορικός και φιλόσοφος.





Κίμων (χίμων: χειμών) ο θυελλώδης.

     Κίμων: Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός του πρώτου μισού του 5ου αιώνα π.Χ..





Κλέαρχος (κλέος+άρχω) ο ένδοξος άρχων.

     Κλέαρχος (4ος - 3ος αιώνα π.Χ.): αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από τους Σόλους της Κύπρου και μαθητής του Αριστοτέλη.




Κλεόβουλος (κλέος+βουλή) ο επινοητικότατος.

     Κλεόβουλος o Ρόδιος ή Κλεόβουλος ο Λίνδιος: τύραννος της Λίνδου στη Ρόδο, ένας από τους «επτά σοφούς» της αρχαιότητας (6ος π.Χ. αι., βρισκόταν στη ζωή τουλάχιστο ως το 560 π.Χ.).





Κλεομένης (κλέος+μένος) ο ένδοξος για τη γενναιότητά του.

     Κλεομένης Α΄: Γιος του Αναξανδρίδου, βασίλευσε 521 - 491 π.Χ.

     Κλεομένης Β΄: Γιος του Κλεομβρότου Α', βασίλευσε 370 - 309 π.Χ.

      Κλεομένης Γ΄: Γιος του Λεωνίδου Β', βασιλιάς την περίοδο 236 - 222 π.Χ. Πολέμησε επί 3 έτη κατά της Αχαϊκής Συμπολιτείας, αλλά ηττήθηκε στην μάχη της Σελλασίας (222 π.Χ.).




Μενέλαος (μένος+λαός) η οργή του λαού.

      Μενέλαος: αδελφός του Αγαμέμνονα και σύζυγος της Ωραίας Ελένης. Κατά την κυρίαρχη εκδοχή (Ιλιάδα) ήταν γιος του Ατρέως και της Αερόπης, εγγονός του Πέλοπα και της Ιπποδάμειας. Σύμφωνα με άλλη, μεταγενέστερη εκδοχή, ο Μενέλαος και ο Αγαμέμνονας ήταν γιοι του Πλεισθένους και εγγονοί του Ατρέα.





Μιλτιάδης (μίλτος:ερυθρά βαφή) ο αιματώδης, ο ανδρείος.

      Μιλτιάδης (540 π.Χ. - περίπου 489 π.Χ.):  Αθηναίος πολιτικός και στρατηγός που οδήγησε τους Αθηναίους στην μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.).




Ξενοφών : ο ανδρείος ηγέτης των ξένων.

     Ξενοφών (μεταξύ 431 και 429 π.Χ.): Αθηναίος ήταν ιστορικός συγγραφέας και σωκρατικός φιλόσοφος.




Οδυσσεύς (οδύσσομαι: διώκομαι) ο διωκόμενος υπό των θεών.

    Οδυσσέας: μυθικός βασιλιάς της Ιθάκης. Ήταν γιος του Λαέρτη και της Αντίκλειας, σύζυγος της Πηνελόπης και πατέρας του Τηλεμάχου.




Πάτροκλος (πατρίς+κλέος) η δόξα της πατρίδος ή (πατήρ+κλέος) αυτός που δοξάζει τον πατέρα του.

   Πάτροκλος: γιος του Μενοίτιου και εγγονός του Άκτορα και της Αίγινας εξ' ου και Ακτορίδης επονομαζόμενος. Ήταν ο επιστήθιος και ο μοναδικός φίλος του Αχιλλέα.




Περικλής (περί+κλέος) ο ένδοξος.

    Περικλής του Ξανθίππου ο Χολαργεύς (495-429 π.Χ.): Αρχαίος Έλληνας πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός του 5ου αιώνα π.Χ., γνωστού και ως «Χρυσού Αιώνα», και πιο συγκεκριμένα της περιόδου μεταξύ των Περσικών Πολέμων και του Πελοποννησιακού Πολέμου.




Πολυδεύκης (πολύ+δεύκος: γλεύκος) ο πολύ γλυκός.

    Πολυδεύκης: Ένας από τους Διόσκουρους, τα δίδυμα παιδιά του Δία και της Λήδας και αδέρφια της ωραίας Ελένης.




Πύρρος (εκ του πυρρός) ο ξανθοκόκκινος.

     Πύρρος: γιος του μυθικού ήρωα Αχιλλέα, γνωστός και με την ονομασία Νεοπτόλεμος.

     Πύρρος Α': βασιλιάς της Ηπείρου, διάσημος για τις στρατιωτικές του ικανότητες (318 - 272 π.Χ.)

     Πύρρος Β': βασιλιάς της Ηπείρου, εγγονός του προηγούμενου (3ος αιώνας π.Χ.)



Σόλων (πιθανώς από το ρ. σέλλω: σείω) ο διασείσας το παλαιό, ριζοσπάστης.

      Σόλων(περ. 639 - 559 π.Χ.): σημαντικός Αθηναίος νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής και ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας.





Σοφοκλής (σοφός+κλέος) ο έχων δόξα σοφού.

     Σοφοκλής (496 π.Χ.- 406 π.Χ.): Έλληνας τραγικός ποιητής της κλασικής εποχής. Αυτός, ο Αισχύλος και ο Ευριπίδης είναι οι τρεις τραγικοί ποιητές των οποίων έχουν σωθεί ολοκληρωμένα έργα.




Σωκράτης (σώζω+κράτος) ο σωτήρ του κράτους.

      Σωκράτης (470 π.Χ. ή 469 π.Χ. - 399 π.Χ.): Έλληνας Αθηναίος φιλόσοφος και μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ελληνικού και παγκόσμιου πνεύματος και πολιτισμού και ένας από τους ιδρυτές της Δυτικής φιλοσοφίας.


     Σωκράτης ο Σχολαστικός (380 - 440): Βυζαντινός ιστορικός.




Τηλέμαχος (τηλέ: μακριά+μάχομαι) ο αγωνιζόμενος μακράν της πατρίδος.

      Τηλέμαχος: γιος του Οδυσσέα σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία.




Τιμολέων (τιμή+λέων) ο ισχυρός ως λέων.

      Τιμολέων: Κορίνθιος στρατηγός και πολιτικός που έζησε τον 4ο αιώνα π.Χ.



Φαίδων (φως) ο λαμπρός καθ' όλα.

     Φαίδων (μυθολογία): μυθικός βασιλιάς των Μολοσσών

     Φαίδων ο Ηλείος: σωκρατικός φιλόσοφος




Φίλιππος (φιλώ+ίππος) ο αγαπών τους ίππους.

     Φίλιππος Α' της Μακεδονίας: βασιλιάς της Μακεδονίας, γιος του Αργαίου. Σύμφωνα με τον Ευσέβιο της Καισάρειας βασίλεψε για 33 χρόνια. Τον διαδέχθηκε ο γιος του Αεροπός.

      Φίλιππος της Μακεδονίας ή Φίλιππος Β΄ o Μακεδών (382 - 336 π.Χ.): ο βασιλιάς που έκανε τη Μακεδονία ισχυρό κράτος, ένωσε υπό την ηγεμονία του τα υπόλοιπα ελληνικά κράτη και προετοίμασε στην ουσία την κατάκτηση της Περσίας και του μεγαλύτερου μέρους του τότε γνωστού κόσμου από τον γιό του Μέγα Αλέξανδρο.

      Φίλιππος Αρριδαίος ή αλλιώς Φίλιππος Γ΄ της Μακεδονίας (358 π.Χ. - 317 π.Χ.): γιος του Φίλιππου Β΄ της Μακεδονίας και της Φιλίνας από τη Λάρισα.

      Φίλιππος Δ΄ της Μακεδονίας: γιος του Κάσσανδρου, του πρώτου Μακεδόνα βασιλιά της δυναστείας των Αντιπατριδών και στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ανέλαβε τον θρόνο μετά τον θάνατο του Κασσάνδρου, για σύντομο χρονικό διάστημα μέχρι τον δικό του θάνατο.





-Πανουτσακοπούλου Ειρήνη-

Facebook Page

ΣΑΠΦΩ : ΕΝΑΣ ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΣ ΘΗΛΥΚΟΣ ΟΜΗΡΟΣ

  

                                                 

      Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι η ενδελεχής εξέταση μιας εκ των σημαντικότερων προσωπικοτήτων της Λεσβιακής ποίησης, που άφησε σημαντική πολιτισμική παρακαταθήκη και που ίσως κατηγορήθηκε άδικα απο τους μεταγενέστερους για ομοφυλοφιλικά αισθήματα απέναντι στις κοπέλες που συνδέθηκαν μαζί της, με σκοπό να διδαχθούν τις τέχνες της ποίησης και της μουσικής.
      Για τη ζωή της ποιήτριας μπορούμε να γνωρίζουμε λίγα πράγματα και αυτά με επιφύλαξη. Έζησε πιθανόν το διάστημα 630π.Χ- 570π.Χ και πρέπει να ήταν σύγχρονη του Αλκαίου και του Πιττακού, του τυρράνου της Μυτιλήνης. Πατέρας της αναφέρεται ο Σκαμανδρώνυμος και μητέρα της η Κλεϊς. Επίσης ειχε τρία αδέρφια (Λάριχος, Χάραξος, Ευρύγιος). Πρέπει να έζησε τις πολιτικές αναταραχές της περιόδου που την ανάγκασαν να καταφύγει για ένα διάστημα στην Σικελία. Πιθανότατα παντρεύτηκε έναν πλούσιο από την Άνδρο, τον Κερκύλα και μαζί του απέκτησε μια κόρη που της έδωσε το όνομα της μητέρας της. Ο έρωτας της για τον σύχγρονο της Αλκαίο πρέπει μάλλον να ενταχθεί στα πλαίσια μιας ρομαντικής/ερωτικής παραφιλολογίας παρά να αποκτήσει ρεαλιστική χροιά. Ο έρωτας, ο συναισθηματισμός, η ένταση, η αγάπη, το πάθος, ο αυθορμητισμός, η δύναμη της ψυχής και η μελωδικότητα διατρέχουν όλο το έργο της και συνέβαλαν καταλυτικά στο να θεωρηθεί μια απο τις μεγαλύτερες ποιήτριες της αρχαιότητας -αν όχι η μεγαλύτερη- και βοήθησαν τα μέγιστα στην σταδιακή ανάδυση της λυρικής ποίησης. Η αξία της αναγνωριστήκε άμεσα και δεν είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός που της απέδωσε ο Πλάτωνας, που την αποκάλεσε ''δέκατη μούσα'' και ''σοφή''. Και άλλες μεγάλες προσωπικότητες θαύμασαν το έργο της, μεταξύ των οποίων ο Ανακρέων , ο Ιουλιανός, ο Αντίπατρος, ο Στράβων και ο Οράτιος. Για το τέλος της μόνο μυθοπλασίες υπάρχουν, πάντως μετα το θάνατό της, στη Λέσβο κόπηκε και κυκλοφόρησε νόμισμα με τη μορφή της και σε πολλά μέρη του ελληνισμού ανεγέρθηκαν αγάλματα της ως ένδειξη τιμής στην μέγαλη αυτή προσωπικότητα που άφησε πίσω της σημαντικό/πλούσιο υλικό που έχουμε την τιμή να θαυμάζουμε ακόμα και σήμερα, δεκάδες αιώνες μετά.
     Η Σαπφώ έγραψε ερωτικά ποιήματα, ύμνους στους θεούς και τραγούδια γάμου, γνωστά ως επιθαλάμια. Τα ποιήματά της συνέλεξαν οι Αλεξανδρινοί, τα δημοσίευσαν σε βιβλία και τα πιο διάσημα είναι τα Επιθαλάμια και οι Ύμνοι. Επίσης έχουν διασωθεί ολόκληρα μόνο ένας Ύμνος στην Αφροδίτη («Ποικιλόθρον' αθάνατ' Αφρόδιτα»), η Ωδή «Ότωι τις έραται» και ένα αναφερόμενο στο μύθο της Ηούς (Αυγής) και του Τιθωνού, που ανακαλύφθηκε από αποκατάσταση παπύρου της Οξυρρύγχου και εκδόθηκε το 2005.
     Το μεγαλύτερο, ωστόσο, ζήτημα/ερώτημα που ταλανίζει ακόμα και σήμερα τη φιλολογική κοινότητα χωρίς να είναι εύκολο να δοθούν απόλυτες και άμεσες απαντήσεις είναι το κατά πόσο η Σαπφώ είχε συνάψει ερωτικές σχέσεις με τις μαθήτριες της και γενικότερα αν ήταν λεσβία ή όχι. Αυτό που πρέπει να αναλογιστεί κανείς πριν δώσει μία απάντηση είναι οι συνθήκες της τότε εποχής και οι σκοπιμότητες που μπορεί να κρύβονταν πίσω από έναν τέτοιο χαρακτηρισμό. Ένα ισχυρό επιχείρημα για την απόδειξη του άτοπου του χαρακτηρισμού της ως λεσβία είναι το ότι καμία πηγή μέχρι τον Αριστοτέλη δεν αναφέρεται σε ομοφυλοφιλκά αίσθηματα της ποίητριας ( που σημαίνει οτι η παραφιλολογία ξεκίνησε τουλάχιστον 2 αιώνες μετά). Μεταγενέστεροι αττικοί κωμωδιογράφοι ανέπτυξαν μια ασίγαστη λεσβιακή ρητορεία που ακολούθησε την Σαπφώ στο πέρασμα των αιώνων. Ο λόγος που προχώρησαν σε αυτή την κίνηση εδράζεται στα κοινωνικά στεγανά και στις κοινωνικές αντιλήψεις της πόλης των Αθηνών, που ήθελαν τη γυναίκα χωρίς πολιτικά και κοινωνικά δικαίωματα, υποδουλωμένη στον άντρα, με ελάχιστη ελευθερία, στερούμενη ακόμα και το δικαίωμα της μόρφωσης. Επομένως, η ελευθερία που απολάμβαναν οι γυναίκες στη Λέσβο ξένιζε, προκαλούσε και δυσαρεστούσε πολλούς μορφωμένους και μη Αθηναίους, με αποτέλεσμα να αναπτύξουν τη φήμη περί ομοφυλοφιλικών αισθημάτων της ποίητριας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Ανακρέων ο Τήιος που τη σάρκαζε ως «λεσβία».
       Ο χριστιανισμός, έδωσε ακόμα ένα χτύπημα στην ποίηση της Σαπφούς, ή όπως θα λέγαμε σήμερα ''ήταν το κερασάκι στην τούρτα'' στην προσπάθεια εδραίωσης της λεσβιακής αντίληψης σχετικά με την ποίητρια. Η χριστιανική ηθικολόγια έπληξε την ποιήση της και πολλοί ήταν εκείνοι που πρότειναν την καύση των ερωτικών της συλλογών, όπως ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και ο Πάπας Γρηγόριος Ζ'. Στο πλαίσιο αυτού του φλογερού πολέμου προς την ποίητρια υπήρξαν παραποιήσεις των έργων της και διαστρέβλωση πολλών βιογραφικών της στοιχείων που στόχευαν στην ικανοποιήση της πουριτανικής λεσβιακής ρητορείας που είχε αναπτυχθεί τα προηγούενα χρόνια. Έτσι, πολλά έργα της χάθηκαν καθώς δεν αντιγράφονταν.
      Συνοψίζοντας, παρά τις απέλπιδες προσπάθειες για αμαύρωση της εικόνας της Σαπφούς, ένα αξιόλογο τμήμα της ποιητικής της παραγωγής έφτασε ως εμάς και ακόμα και σήμερα ο ερωτικός τόνος των ποιημάτων της επηρεάζει τον συναισθηματικό κόσμο κάθε ανθρώπου ανέξαρτητα από τις σεξουαλικές της προτιμήσεις.
      Παρακάτω παρατίθεται ενα απόσπασμα από το ποίημα ''Στον μικρό αδελφο'' με απαγγελία στα αρχαία ελληνικά απο τον Σπαρτάκη.

https://www.youtube.com/watch?t=29&v=GdMnNSuAW1g


πηγή : Δημήτρης Σαραντάκος ''Τι μας έμαθαν επιτέλους οι αρχαίοι έλληνες;''


Επιμέλεια/σύνταξη κειμένου : Λάμπρος Τάτσης




     
    

Οι τρεις μεγάλοι τραγικοί (Ευριπίδης, Σοφοκλής, Αισχύλος)

Ευριπίδης (≈480 π.Χ/485 π.Χ – 406 π.Χ) «Ο Πατέρας του δράματος»

Γεννημένος στην Σαλαμίνα (ή σύμφωνα με άλλες πηγές από τη Φλύα του δήμου της Κεκρωπίας), από τον Μνήσαρχο ή Μνησαρχίδη, εύπορο γαιοκτήμονα, και την Κλειτώ. 

Επηρεάστηκε από τον Ηρόδοτο, τον Αναξαγόρα, το Φειδία, και τους σοφιστές.

Λίγο καιρό πριν το θάνατό του μετέβη στην Πέλλα της Μακεδονίας, στην αυλή του βασιλιά Αρχέλαου όπου και έμεινε μέχρι τον θάνατό του το 406 π. Χ.

Ο Ευριπίδης έχει χαρακτηριστεί ως ο «τραγικώτατος των ποιητών» από τον Αριστοτέλη, διότι παρουσιάζει πρώτος τα ανθρώπινα πάθη, τον έρωτα και εμβαθύνει στην ανθρώπινη φύση, καθώς και «από σκηνής φιλόσοφος», διότι φιλοσοφεί μέσα από τα έργα του.

Από τα 91 περίπου γνωστά έργα του Ευριπίδη, σώζονται πλήρως 17 τραγωδίες, ένα νόθο έργο (Ρήσος) και ένα σατυρικό δράμα (Κύκλωψ) :

- Ρήσος (453 π.Χ) – η πατρότητα αμφισβητείται.

- Άλκηστις (438 π.Χ)

- Μήδεια (431 π.Χ)

- Ιππόλυτος (428 π.Χ)

- Εκάβη (424 π.Χ)

- Ηρακλής μαινόμενος (424 π.Χ)

- Ανδρομάχη (420 π.Χ)

- Ικέτιδες (420 π.Χ)

- Ηρακλείδαι (417 π.Χ)

- Τρωάδες (415 π.Χ)

- Ηλέκτρα (413 π.Χ)

- Ελένη (412 π.Χ)

- Ίων (412 π.Χ)

- Ορέστης (408 π.Χ)

- Φοίνισσαι (408 π.Χ)

- Βάκχαι (405 π.Χ)

- Ιφιγένεια εν Αυλίδι (άγνωστο έτος)

- Ιφιγένεια εν Ταύροις (άγνωστο έτος)

- Κύκλωψ (άγνωστο έτος) – το μοναδικό ακέραια σωζόμενο σατυρικό δράμα.

Σοφοκλής (496 π.Χ – 406 π.Χ)

Γεννήθηκε στον Ίππιο Kολωνό  της Αθήνας. Πατέρας του ήταν ο Σοφίλλος, εύπορος Αθηναίος. Έλαβε επιμελημένη αγωγή και παιδεία. Διδάχθηκε μουσική από τον περίφημο μουσικοδιδάσκαλο Λάμπρο.

Συνδέθηκε στενά με τον Περικλή, τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα  και κατέλαβε διάφορα υψηλά αξιώματα στην πολιτική, στις θρησκευτικές λατρείες και στις τέχνες.

Εκτιμάται ότι παρουσίασε σε διαγωνισμούς περίπου 30 τετραλογίες, με περίπου 20 από τις οποίες απέσπασε την πρώτη θέση και σύμφωνα με μαρτυρίες, δεν πήρε ποτέ την τρίτη θέση σε διαγωνισμό. 

Έχει χαρακτηριστεί «φιλαθηναιότατος», επειδή αγαπούσε υπερβολικά την Αθήνα.

Από τις 123 τραγωδίες του, γνωστές - ονομαστικά - είναι οι 114  και έχουν διασωθεί ολόκληρες μόνο οι 7 τραγωδίες:

- Αίας (450/440 π.Χ)

- Οιδίπους Τύραννος (428 π.Χ)

- Οιδίπους επί Κολωνώ (401 π.Χ)

- Φιλοκτήτης (409 π.Χ)

- Αντιγόνη (441 π.Χ)

- Τραχίναι (αβέβαιη χρονολόγηση, ίσως δεκαετία 440 π.Χ ή νωρίτερα)

- Ηλέκτρα (άγνωστο έτος)

Έχει, επίσης, διασωθεί ένα μεγάλο τμήμα από το σατυρικό του δράμα «Ιχνευταί».

Αισχύλος (525 π.Χ – 455 π.Χ) «Ο πατέρας της τραγωδίας»

Ο Αισχύλος γεννήθηκε το 525 π.χ. ή το 524 π. Χ. στην Ελευσίνα. Ήταν γιος του Ευφορίωνα, του γένους των Κοδριδών. Ήταν Αθηναίος πολίτης που μετείχε στις μάχες κατά των Περσών. Υπήρξε οπαδός του Πυθαγόρα και τα δράματά του είναι γεμάτα πυθαγόρειες ιδέες.

Πέθανε στη Γέλα της Ιταλίας το 456/455 π.χ. Λέγεται ότι σκοτώθηκε όταν δέχτηκε στο κεφάλι του μία χελώνα την οποία είχε ρίξει από ψηλά ένας αετός.

Έχουν διασωθεί 7 έργα:

- Πέρσαι (472 π.Χ) - το αρχαιότερο δράμα

- Επτά επί Θήβας (467 π.Χ)

- Ικέτιδες (463 π.Χ)

- Ορέστεια [ Τριλογία: Αγαμέμνων, Χοηφόροι, Ευμενίδες] (458 π.Χ)

- Προμηθεύς Δεσμώτης (;) – η πατρότητα αμφισβητείται.

                                                               Καινοτομίες:

                                Αισχύλος                                                   Σοφοκλής

1. Προσθέτει τον 2ο υποκριτή (ίσως και τον 3ο). 2. Η τριλογία του έχει ενιαίο περιεχόμενο - θεματική συνάφεια. 3. Μειώνει τα χορικά μέρη.

1. Προσθέτει τον 3ο υποκριτή (αν δεν το έκανε ο Αισχύλος). 2. Αυξάνει τα μέλη του χορού από 12 σε 15. 3. Αναβαθμίζει την σκηνογραφία. 4. Περιορίζει τα χορικά μέρη κι αυξάνει τα διαλογικά.  5. Διδάσκει τρεις χωριστές τραγωδίες, με διαφορετικό περιεχόμενο.

               

Αισχύλος Θεοί: τιτάνες Μοίρα: το άτομο υποχείριο της μοίρας του. Μεγαλοπρεπές ύφος Υψηλή έκφραση Δημιουργεί συναισθηματικά φορτισμένες εικόνες.

Σοφοκλής Θεοί: ιδανική μορφή - όπως πρέπει να είναι. Μοίρα: Συνδυάζει την αδυναμία του ανθρώπου απέναντι στο θείο και τον άνθρωπο ως υπεύθυνο άτομο. Μέσο ύφος  Μέση έκφραση  Εκμεταλλεύεται την σκηνική δράση.

Ευριπίδης Θεοί: ανθρώπινοι με πάθη - όπως είναι. Μοίρα: το άτομο είναι, σχεδόν, αυτόνομο. Δίνει φωνή στις περιθωριοποιημένες ομάδες. Υπερβολικά απλό ύφος και έκφραση. Ρεαλιστική πραγμάτευση έργων.

Facebook Page

- Πανουτσακοπούλου Ειρήνη -

Βιβλιογραφία: Οικονόμου Γεώργιος και Αγγελινάρας Γεώργιος, Βιβλιογραφία των εμμέτρων νεοελληνικών μεταφράσεων της αρχαίας ελληνικής δραματικής ποιήσεως, Αθήναι 1973